18/05/2022

Tranh trúc chỉ – Đỉnh cao của nghệ thuật giấy Việt Nam tham gia Triển lãm “Vẻ đẹp của Làng nghề Việt”

Nghề giấy thủ công xuất hiện ở Việt Nam từ khá sớm, từ khoảng thế kỷ thứ 3 (sau CN). Có những tài liệu lịch sử đã ghi chép về việc các thương nhân La Mã đã mua được hàng vạn tờ giấy hương mật của người Giao Chỉ; trong sách “Thập dị kí” của Vương Gia người Trung Quốc cũng cho biết: người Giao Chỉ đã biết làm giấy từ rong rêu lấy từ lòng biển, gọi tên là giấy Trắc Lí… từ thế kỷ thứ 4. Ngày nay, chúng ta vẫn có thể thấy giấy dó, giấy sắc phong, giấy điệp… là những loại giấy thủ công vẫn còn được bảo tồn và phát triển tại Việt Nam.

Tranh Trúc chỉ & nghệ thuật giấy Việt Nam

Nghệ thuật Trúc chỉ là một loại hình nghệ thuật mới của Việt Nam. Trúc chỉ được chế tác bằng cách kết hợp nghề giấy thủ công truyền thống đã có từ hàng nghìn năm ở Việt Nam và nguyên lý của nghệ thuật Đồ họa. do Họa sỹ Phan Hải Bằng, giảng viên ĐH Nghệ thuật, Huế cùng cộng sự nghiên cứu, sáng tạo nên từ năm 2000.

nghiên cứu, sáng tạo nên từ năm 2000.

Trúc chỉ xuất phát từ ý niệm: làm cho Giấy có thêm khả năng: thoát khỏi thân phận làm nền để trở thành một tác phẩm độc lập.

Nếu như Washi (Hòa chỉ) là từ để chỉ giấy thủ công của ngưởi Nhật, Hanji (Hàn chỉ) là từ để chỉ giấy thủ công của người Hàn quốc

(không chỉ cụ thể một loại nguyên liệu nào), thì Trúc Chỉ là từ để định danh một loại hình giấy- nghệ- thuật, nghệ- thuật- giấy mới

của người Việt. Từ đây, Trúc Chỉ là tên gọi định danh với ý nghĩa: Trúc nghĩa là “tre”, “trúc”, biểu tượng cho văn hóa, tinh thần người Việt; còn “Chỉ” là giấy. Thuật ngữ kỹ thuật “trucchigraphy” đã ra đời từ ý nghĩa đó và duy nhất có ở Việt Nam.

Quy trình tạo tác Tranh trúc chỉ

Đồ họa Trúc Chỉ/ trucchigraphy là sự kết hợp, ứng biến trên 3 yếu tố:

– Quy trình làm giấy thủ công truyền thống.

– Kỹ thuật tạo áp lực nước trên giấy

– Các nguyên lý của nghệ thuật đồ họa (nguyên lý của kỹ thuật in khắc kim loại/ etching) được Họa sĩ Phan Hải Bằng và cộng sự nghiên cứu, tiếp biến và sáng tạo trong quá trình làm việc, thể nghiệm… từ năm 2000 đến nay.

Nguyên lý đồ họa Trúc Chỉ là sử dụng áp lực nước để bóc đi từng lớp lớp bột giấy để tạo nên các độ dày mỏng, tương ứng với các sắc độ cho tác phẩm Trúc chỉ khi tương tác với ánh sáng. Đây chính là điều làm nên sự khác biệt, đặc trưng của các tác phẩm đồ-họa-giấy mà trước nay chỉ mới có được ở Trúc Chỉ

Một bức tranh trúc chỉ hoàn thiện, tác phẩm đồ-họa-giấy mà trước nay chỉ mới có được ở Trúc Chỉ

Bộ sưu tập “Huế trong lòng Huế”

Bộ sưu tập Trúc chỉ trưng bày tại triển lãm “Vẻ đẹp của làng nghề Việt” có chủ đề “Huế trong lòng Huế” với mong muốn thông qua nghệ thuật sắp đặt để giới thiệu với du khách muôn nơi về cố đô Huế, miền đất di sản với những giá trị truyền thống và nghệ thuật đương đại.