Không chỉ là nơi thưởng thức cà phê, hàng quán cà phê còn là không gian xã hội quan trọng hình thành nên những thiết chế góp phần vào sự phát triển của các quốc gia.
Từ thế kỷ 18, đời sống kinh tế, chính trị và xã hội châu Âu đứng trước sự biến chuyển to lớn bởi chịu sự tác động của cuộc cách mạng công nghiệp. Chính trong các giai đoạn chuyển giao này, hàng quán cà phê với đặc trưng là nơi mọi tầng lớp xã hội từ các dân tộc, giai cấp, nghề nghiệp khác nhau có thể gặp mặt cùng trò chuyện, thảo luận, giao thương… đã trở thành một không gian xã hội quan trọng của các quốc gia có văn hóa thưởng thức cà phê đặc trưng, như: Pháp, Anh, Ý, Áo, Hoa Kỳ… Quán cà phê không chỉ là nơi thưởng thức cà phê mà hoạt động như những không gian văn hóa, không gian học thuật, không gian cộng đồng kết nối xã hội. Được xem là một phần không gian văn hóa đô thị trong lịch sử phát triển của nhiều quốc gia, hàng quán cà phê đã đảm nhận cùng lúc nhiều vai trò: trường học, thư viện, trung tâm phát hành báo chí, nhà hát, trụ sở chính trị, câu lạc bộ văn học – nghệ thuật, kinh doanh… góp phần hình thành nên những thiết chế giáo dục, văn hóa, chính trị, kinh tế quan trọng.